
ခ်စ္စြာေသာစာ႐ႈသူမ်ားရွင္-
အခုလ ျမန္မာ့အစားအစာနဲ႔ အာဟာရအခန္းမွာ ေတာ့ မုန္႔လက္ေဆာင္း၊ ေရႊရင္ေအး၊ မုန္႔ပ်ားသလက္၊ မုန္႔လုံးႀကီး၊ မုန္႔ဖက္ထုပ္စတဲ့ ျမန္မာ့မုန္႔ပဲ သေရစာမ်ားထဲက မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ရဲ႕ အာဟာရတန္ဖိုးမ်ားအေၾကာင္း ကို တင္ျပမွာျဖစ္ပါတယ္။
မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္မွာ အျဖဴနဲ႔ ပဲဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ အျဖဴကေတာ့ သီးသန္႔ ပဲမထည့္ဘဲ လုပ္ထားတဲ့မုန္႔ျဖစ္ၿပီး ပဲကေတာ့ဆန္ႏွစ္ထဲမွာ ပဲလြန္းေစ့ျပဳတ္နဲ႔ ေရာနယ္ၿပီးလုပ္ထားတဲ့ အဆိမ့္မုန္႔ျဖစ္ပါတယ္။
မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ . . .
♦ မီးဒုံးဆန္ ဒါမွမဟုတ္ ငကြၽဲဆန္ – တစ္ျပည္
♦ အုန္းသီး – ၂ လုံး
♦ ပဲလြန္း – ၂ ျပည္
♦ ဆား – ႏွစ္က်ပ္သား
♦ ထုံး – အနည္းငယ္
♦ ဆီ – ႏွစ္က်ပ္ခြဲသား
လိုအပ္ပါတယ္။
မုန္႔လုပ္ဖို႔ အားလုံးစုံၿပီဆိုရင္ေတာ့ ပထမဆုံး ဆန္ကိုေရစိမ္ၿပီး ႀကိတ္ထားရပါမယ္။ ႀကိတ္လို႔ရတဲ့မုန္႔ႏွစ္ ေတြကို ေရစစ္သြားေအာင္ ေက်ာက္ျပင္၊ ေက်ာက္င႐ုတ္ ဆုံစတဲ့ အေလးအပင္မ်ားနဲ႔ ဖိထားဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ ေရစစ္ထားတဲ့မုန္႔ႏွစ္ေတြကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္းလာေအာင္ နယ္ရပါမယ္။ မုန္႔နွစ္ေတြကိုနယ္တဲ့အခါ ဆား ေလးပါ သင့္႐ုံထည့္ၿပီး နယ္ရပါမယ္။ အဲဒီလို မုန္႔ႏွစ္ေတြကိုနယ္တာကို ‘မုန္႔ႏွဲ’တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ မုန္႔ႏွစ္ေတြ ကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္းလာေအာင္ မုန္႔ႏွဲၿပီးတဲ့အခါ မုန္႔ေတြကို အလုံးငယ္ေလးေတြျဖစ္ေအာင္ လုံးရပါမယ္။ မုန္႔ေတြ လုံးၿပီးရင္ ျပဳတ္ရပါမယ္။ ျပဳတ္ၿပီးတဲ့ မုန္႔လုံးေတြကို တစ္ခါထပ္ၿပီး ေၾကေအာင္ေခ်ေပးရပါမယ္။ မုန္႔ေတြကို ေခ်ၿပီးတဲ့အခါ လက္ဖဝါးေတြကို ဆီသုတ္ၿပီး မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ အျဖဴသက္သက္ ျဖစ္ပါတယ္။ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္မွာ ေသး ေသးရွည္ရွည္ေလးေတြရွိသလို မုန္႔ေပါင္းကို အျပားခပ္ေသးေသးေလးေတြလုပ္ၿပီး ဘီးအသန္႔ေလးနဲ႔ အရာေပး ထားတဲ့ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္အျပားေလးေတြလည္း ရွိပါ တယ္။
ဖဲ့ထည့္ၿပီး ပဲနဲ႔လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပဲလြန္းကို ျပဳတ္ၿပီး မုန္႔တစ္ဝက္နဲ႔ ေရာနယ္ရပါမယ္။ ပဲမုန္႔ကိုေတာ့ အျပားပါးပါးေလးေတြလုပ္ၿပီး ေပါင္းရပါမယ္။ ေပါင္းတဲ့အခါ အခ်ပ္အျပားေလးေတြပါးေလ ျမန္ျမန္က်က္ေလမို႔ အတတ္ႏိုင္ဆုံး အခ်ပ္ပါးေလးေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ မုန္႔က်က္ရင္ ကတ္ေၾကးေလးနဲ႔ ပါးပါးေလးေတြ လုပ္သင့္ ပါတယ္။ မုန္႔က်က္ရင္ ကတ္ေၾကးေလးနဲ႔ ပါးပါးခပ္ေသးေသးညႇပ္ၿပီး မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္အျဖဴနဲ႔ေရာကာ သုံးေဆာင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးကေတာ့ အုန္းသီးဆံနဲ႔ ႏွမ္းေထာင္းအျပင္ သၾကားေလးပါထည့္ၿပီး သုံးေဆာင္ၾက ပါတယ္။ လူတစ္ကိုယ္ အႀကိဳက္တစ္မ်ဳိးဆိုသလို မိမိႏွစ္သက္သလို စားသုံးႏိုင္ၾကပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အုန္းသီးကို အုန္းနို႔ရည္ပ်စ္ပ်စ္ေလးညႇစ္ၿပီး အဲဒီအုန္းနို႔ရည္ထဲမွာ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ အျဖဴေတာင့္နဲ႔ အျဖဴျပားေလးေတြစိမ္ကာ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ အုန္းႏို႔ဆမ္းဆိုၿပီး ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္ စားသုံးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ အုန္းႏို႔ဆမ္းကေတာ့ အဆိမ့္အရသာအျပင္ အခ်ဳိအရသာေလးပါကဲတာမို႔ အခ်ဳိအဆိမ့္ႀကိဳက္သူမ်ားအတြက္ ပိုၿပီးအဆင္ေျပေစလွပါတယ္။ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ ဖတ္ေလးေတြထဲကို အုန္းႏို႔ရည္အခ်ဳိဓာတ္ေတြပါ စိမ့္ဝင္ေနတာမို႔ စားသုံးသူအမ်ားရဲ႕လ်ာကို ထူးကဲတဲ့အရသာ ေပးစြမ္းႏိုင္ပါတယ္။
မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ကိုေတာ့ လူႀကီး၊ လူငယ္၊ လူလတ္ပါမက်န္ လူတိုင္းလို ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္။ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ကို ေန႔လယ္ေန႔ခင္း အဆာေျပေရေႏြးၾကမ္းနဲ႔ ျမည္းႏိုင္သလို လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ စတဲ့အခ်ဳိရည္ မ်ားနဲ႔လည္း တြဲဖက္သုံးေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။
မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ထဲမွာပါဝင္တဲ့ အာဟာရဓာတ္ေတြကို ေလ့လာတဲ့အခါ ‘မိသားစုအာဟာရနဲ႔ ျမန္မာ့အစားအစာ’ စာအုပ္အလိုအရ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္စားသုံးမႈ ၁ဝဝ ဂရမ္မွာ အင္အားဓာတ္ ၃၂၂ ကီလိုကယ္လိုရီ၊ ပ႐ိုတင္း ၆.၉ ဂရမ္နဲ႔ ထုံးဓာတ္ ၄၉ မီလီဂရမ္ ပါဝင္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ခ်စ္စြာေသာစာ႐ႈသူမ်ားရွင္-
ဒီလရဲ႕ ျမန္မာ့အစားအစာနဲ႔ အာဟာရအခန္းမွာ ျမန္မာ့႐ိုးရာ စားစရာစစ္စစ္ျဖစ္တဲ့ မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္ ျပဳလုပ္စားသုံးပုံမ်ားကို တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ စာ႐ႈသူမ်ား အားလုံးရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစရွင္။
ဆန္းဆန္းဦး
(ျမန္မာ့အသံ)