by Syi Lwin for Food Magazine

ခ်စ္ေသာပရိသတ္ႀကီးရွင့္…

          စည့္ရဲ႕ အေမရိက ေလ့လာေရးခရီးစဥ္က အေမရိကရဲ႕ ျပည္နယ္ ၃ ခုက ၿမိဳ႕ ႀကီး ၃ ၿမိဳ႕ ဆီ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ရတာမို႔  မွ်ေဝသြားခ်င္တာ မ်ားေလေတာ့ အခန္းဆက္သေဘာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ စည့္အေနနဲ႔ ပရိသတ္မ်ား တစ္ပိုင္းမွာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ခရီးစဥ္အျဖစ္ ဖတ္႐ႈႏိုင္ေစဖို႔ ၿမိဳ႕ ၃ ၿမိဳ႕ ျဖစ္တဲ့ New Orleans, LA အပိုင္း၊ Minneapolis, MN အပိုင္းႏွင့္ Philadelphia, PA အပိုင္းဆိုၿပီး ၃ ပိုင္းခြဲၿပီး ေဖာ္ျပမည့္အေၾကာင္း တင္ျပထားပါရေစ။  အခုကေတာ့ New Orleans အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။

မိတ္ဆက္ပြဲတက္ ခံစားခ်က္

          New Orleans ရဲ႕ ေလကေတာ့ ပင္လယ္အေငြ႕အသက္ လႊမ္းေနပါတယ္။ ႐ႈခင္းကလည္း ပ်ံသန္းေနေသာငွက္တစ္ေကာင္က ေအာက္ကို ေဝ့ဝိုက္ၾကည့္လိုက္သလို အၾကည့္ကေန ရင္ထဲအထိ ေပါက္သြားတာမို႔ ဟိုတယ္ေလသာ ဝရန္တာကေန စည္ကေတာ့ Good Morning  America လို႔  ေအာ္မိပါေတာ့တယ္။

          အဲဒီေန႔က စည္တို႔ရဲ႕ ေလ့လာေရးသင္တန္းအစရဲ႕ ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ စည္တို႔အဖြဲ႕သားအားလံုးကို ေဒသ USDA တာဝန္ရွိသူမ်ားက အစီအစဥ္မ်ားကို အေသးစိတ္ ရွင္းျပၾကပါတယ္။ နံနက္ပိုင္းမွာ International, Dairy-Deli Bake 2018 (IDDBA 18) Seminar and Expo General Session ေဆြးေႏြးေဟာေျပာပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ IDDBA Seminar မွာ အတတ္ပညာရွင္မ်ားက လာေရာက္ပါဝင္ေဟာေျပာၾကလို႔ စိတ္ဝင္စားစရာပါ။ စီးပြားေရးက႑၊ လုပ္ငန္းအခ်င္းခ်င္း ဆက္ႏႊယ္မႈ၊ ေတြးထားရမည့္ လုပ္ငန္းအေျခခံမ်ား၊ ေအာင္ျမင္ေသာ ေျခလွမ္းလွမ္းႏိုင္ေအာင္ ထားရမည့္သေဘာတရားႏွင့္ လက္ေတြ႕ဆန္ဆန္ လုပ္ၾကည့္ရမည့္ အေတြးအေခၚမ်ား၊ ေအာင္ျမင္ေစေသာ ေရွ႕ခရီးကို မည္သို႔ပံုေဖာ္မလဲ စသည္တို႔ကို ေဟာေျပာၾကတာဟာ ဗဟုသုတေရာ၊ အားရွိေစၿပီး တန္ဖိုးရွိတဲ့ ေဟာေျပာခ်က္မ်ား ရရွိေစခဲ့ပါတယ္။

          ေဟာေျပာပြဲကို နံနက္ပိုင္းမ်ားမွာ ၂ ရက္ ဆက္တက္ခဲ့ရပါတယ္။  ၂ ရက္စလံုး ေဟာေျပာၾကသူမ်ားထဲက Daymond John, Founder and CEO FUBU က FUBU ကို စတင္ခဲ့စဥ္အခါက ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲမ်ားစြာကို ဘယ္လို တစ္ခုခ်င္းစီ ေျဖရွင္းခဲ့ပံုေတြ၊ သူ႔ဘဝရဲ႕ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာေတြ စသည္ျဖင့္ ေခါင္းစဥ္မ်ားျဖင့္ ေဟာေျပာသြားပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲအၿပီး သူကိုယ္တိုင္လည္း သူ႔ရဲ႕ေရာင္းအားအေကာင္းဆံုး စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္တဲ့ ‘‘Rise and Grind’’ စာအုပ္ အားေပးသူပရိသတ္မ်ားကို လက္မွတ္ေရးထိုးေပးပါတယ္။ စည္လည္း မွတ္မွတ္ရရ ဒီစာအုပ္တစ္အုပ္ ဝယ္ယူခဲ့တာ Daymond John ကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ေရးထိုးေပးပါတယ္။ စကားလည္း ေျပာျဖစ္သြားပါတယ္။ သူ႔စာအုပ္က နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေရာင္းအားအေကာင္းဆံုး စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူေဟာေျပာသြားတဲ့အနက္ “႐ုန္းကန္ရင္း  ႀကိဳးစားပါ။ ဒါေပမဲ့ ႀကိဳးစားရင္းနဲ႔ေတာ့ မ႐ုန္းကန္ပါနဲ႔” ဆိုတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ မွတ္မွတ္ရရပါပဲ။ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ေရာ ဘဝအတြက္ေရာ Growing The Future ပါ။

ျမည္းစမ္းေမးျမန္း မဆံုးတမ္း

          ေန႔လယ္ပိုင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာေတာ့ IDDBA 18 Exhibition ျပပြဲထဲ ေလွ်ာက္ၿပီး ၾကည့္႐ႈေလ့လာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျပခန္းေတြ၊ ဆိုင္ခန္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ခ်ိစ္၊ Pickle, Dehydrate Fruit, Chocolate, Fruit Jam & Jelly အသင့္စား Pasta, Salad, Sandwiches, Dressing & Sauces, Ice Cream, Milk Product & Milk Cream, Italian Sausage & Salami, Olive Product, Flour Products, Food Coloring & Flavor, Meat & Seafood ေတြ ေျမာက္ျမားစြာကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈလို႔ မဆံုးႏိုင္ေအာင္ပါပဲ။ မုန္႔လုပ္ငန္းဆိုင္ေတြလည္း အျပည့္ပါ။ ဆိုင္တိုင္းမွာ ျမည္းစမ္းေလ့လာလို႔ရေအာင္လည္း နမူနာမုန္႔ေတြ၊ အစားအစာေတြနဲ႔ WINE ေတြကို ထားေပးထားပါတယ္။ အတန္း ၃ တန္းႏွင့္ ဆိုင္ခန္းေပါင္း ၇၀ဝ၀ ေက်ာ္ကို အတန္းတစ္တန္း တစ္ပတ္ျပည့္ေအာင္ ပတ္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ညေနေစာင္းတာေတာင္ တစ္ဝက္မက်ိဳးႏိုင္ပါဘူး။ ျပပြဲခန္းမကို ဝင္လိုက္တာနဲ႔ အျမင္ဆြဲေဆာင္မႈသာမက အနံ႔ကပါ ဆြဲေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒိုးနပ္လား၊ ကြတ္ကီးလား၊ ပီဇာလား၊ ပန္ကိတ္လား၊ ကိတ္မုန္႔လား၊ ခ်ိစ္လား၊ အသင့္စား အစားအစာေတြလား စသည္ျဖင့္ အရသာစံုစြာ သေရစာမ်ားလား စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ ျမင္ေနရၿပီး စည္လည္း အစားအစာျမည္းစမ္းတဲ့အလုပ္ကို စတင္ပါေတာ့တယ္။ တခ်ိဳ႕မုန္႔ေတြ ျမည္းၿပီးရင္ အနားကေန ခြာမရေအာင္ ထပ္ၿပီး ျမည္းစမ္းခ်င္၊ စားခ်င္တယ္။ တခ်ိဳ႕မုန္႔ေတြဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းေကြ်းတာေၾကာင့္ ပူပူေႏြးေႏြးေလး စားလိုက္တဲ့အခါ ပါးစပ္ထဲမွာ ခ်က္ခ်င္းေပ်ာ္ဝင္ေစပါတယ္။ နတ္သုဓာေတြ စားရသလိုပဲ အသစ္အဆန္းအမည္မ်ိဳးစံု၊ ပံုစံမ်ိဳးစံု၊ အရသာမ်ိဳးစံုကို စားခြင့္၊ သိလိုတာ ေမးျမန္းခြင့္မ်ား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ရရွိလို႔၊ ျမည္းတယ္၊ ေမးတယ္၊ စပ္စုတယ္။ ဗဟုသုတအစံုေပါ့။ ေန႔လယ္စာေတာင္ ဘယ္လိုေတြ တင္းတိမ္သြားမွန္း မသိေတာ့ပါဘူး။ ျမည္းစမ္းခဲ့ရတဲ့ အစားအစာေတြ၊ ေလ့လာခဲ့ရတဲ့ အသင့္စားအစားအစာေတြ၊ မုန္႔ဖုတ္ရန္သံုးတဲ့ ပစၥည္းေတြအားလံုး လတ္ဆတ္သန္႔ရွင္းမႈႏွင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ပထမ ဦးစားေပးထားပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ နည္းပညာေပါင္းၿပီး မိမိထုတ္လုပ္တဲ့ မုန္႔ႏွင့္အစားအစာအရည္အေသြးကို ျမႇင့္တင္ခင္းက်င္းထားတာမ်ားကလည္း ပသာဒ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အရသာပိုင္းကို Flavor ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ ဖန္တီးၾကၿပီး မုန္႔တစ္ခုကို စားၿပီးရင္ ထပ္စားခ်င္ေအာင္ စြဲေစပါတယ္။ သဘာဝအသီးအႏွံ ဟင္းသီးဟင္းရြက္က ယူတဲ့ အနံ႔အရသာ၊ ကာလာေတြကို ပိုမိုအဓိကထားၿပီး အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ က်န္းမာေရးေဆးတစ္ခြက္အလား ၫႊန္းထားတဲ့ မုန္႔၊ သေရစာမ်ားကိုလည္း အမ်ားအျပား ခင္းက်င္းထားပါတယ္။ မုန္႔တစ္ခု၊ ဟင္းတစ္ခြက္စားၿပီးရင္ အရသာေၾကာင့္ ျပံဳးေပ်ာ္ သြားၾကတာ၊ ေက်နပ္ၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေဘးဥပဒ္မျဖစ္ေစတဲ့ အၫႊန္း၊ ျပဳလုပ္နည္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ျပပြဲလာသူမ်ားက လက္မရြံ႕ဘဲ ျမည္းစမ္းေနၾကတာကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။ အစားအေသာက္တို႔အတြက္ ေရာင္းခ်သူတို႔ရဲ႕ လိုက္နာရမယ့္အခ်က္မ်ားကို တာဝန္သိသိလုပ္ေနၾကတာ၊ မုန္႔မ်ား၊ အစားအစာမ်ား လက္ေတြ႕လုပ္ျပေနတဲ့ Cooking Demo & Baking Competation မ်ားကလည္း ေနာက္တစ္ေနရာ မေရြ႕ခ်င္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိလွပါတယ္။ စည္လည္း ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ အံဝင္မယ့္ မုန္႔၊ သေရစာ အစားအစာျပဳလုပ္ နည္းမ်ားကို ရွာေဖြျမည္းစမ္းရင္း  ဆိုင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ မိတ္ဆက္ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ထုတ္ကုန္မ်ားကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ နည္းပညာအရေရာ၊ စားသံုးမႈအပိုင္းမွာပါ အမွန္လိုအပ္တဲ့ ထုတ္ကုန္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို တင္သြင္းျဖန္႔ခ်ိရင္လည္း စားသံုးသူမ်ား အႀကိဳက္ေတြ႕ႏိုင္ေစသလို တင္သြင္းသူမ်ားအေနျဖင့္လည္း မ်က္ႏွာပန္း လွေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွတစ္ဆင့္ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ မုန္႔၊ သေရစာ၊ အစားအေသာက္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ရန္ ၾကံဆႀကိဳးပမ္းသြားႏိုင္သလို ျမန္မာ့မုန္႔မ်ားကိုလည္း ပိုလို႔ဆန္းသစ္ ႏိုင္ပါမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စည့္အေနနဲ႔ ဆိုင္ခန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကို ၾကည့္ျဖစ္၊ စားျဖစ္၊ ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့တာလည္း မဆံုးေအာင္ပါပဲေနာ္။

အထူးအေဖာ္တစ္သင္းနဲ႔ နယူးေအာ္လင္းမွာ လည္

          ျပခန္းျပသတာ ညေနပိုင္းမွာပိတ္ေတာ့ စည္တို႔အဖြဲ႕လည္း ဟိုတယ္ျပန္၊ ေရမိုးခ်ိဳးၾကၿပီး ၿမိဳ႕တြင္း အလည္ခရီးထြက္ၾကတယ္။ နယူးေအာ္လင္းၿမိဳ႕က လူဝီးစီးယားနားျပည္နယ္မွာ အႀကီးဆံုးဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ပါ။ ၁၈ ရာစုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ျပင္သစ္ကိုလိုနီကေန အေမရိကန္က ဝယ္လိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕ေနရာတိုင္းလိုလို ျပင္သစ္ေရွးလက္ရာ အႏုပညာအေဆာက္အအံုမ်ား ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ဝ နီးပါးေက်ာ္ မူလအတိုင္း ရွိေနတဲ့ ျပင္သစ္ကိုလိုနီအေဆာက္အအံုမ်ားေၾကာင့္လည္း သူတို႔လူမ်ိဳးမ်ားသာမက ကမၻာလွည့္ခရီးသြားမ်ားလည္း ရာသီမေရြး လာေရာက္လည္ပတ္ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ French Quarter ဆိုတဲ့ ျပင္သစ္ဗိသုကာ အေဆာက္အအံု၊ ၿမိဳ႕တြင္းမွာ ေျပးဆြဲေနတဲ့ ဓာတ္ရထားမ်ားနဲ႔ ျပင္သစ္၊ မကၠဆီကန္၊ ဗီယက္နမ္အႏြယ္ အစားအစာတို႔က ၿမိဳ႕ကို ဆြဲေဆာင္ေနပါတယ္။ စည္တို႔ ညစာကို အျပင္မွာစားျဖစ္ၾကတယ္။ ညစာမစားခင္ ကမ္းနားဘက္ကို ေလွ်ာက္ၿပီး ႐ႈခင္းၾကည့္၊ ဓာတ္ပံု႐ိုက္၊ ေငးမဆံုးတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ရဲ႕အလွကို ရင္သို႔ဆြဲယူၿပီး ခံစားလိုက္တာ၊ အဖြဲ႕သားေတြ လွမ္းေခၚေတာ့မွပဲ အေဆြးျပတ္ေတာ့တယ္။

          စည္က ဒီလိုျပပြဲေတြကို ႏိုင္ငံတကာေရာ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာပါ သြားခဲ့ရပါတယ္။ အခု အေမရိက ခရီးစဥ္ကျဖင့္ အေနာက္ဘက္ျခမ္းသို႔ ပထမေျခလွမ္းပါ။ USDA Foreign Agricultural Service (FAS) က ေစလႊတ္တဲ့ Cochran Fellowship Training မွာ ပါဝင္ခြင့္ အခြင့္အေရးအတြက္ ဒီအစျဖစ္တဲ့ နယူးေအာ္လင္းၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ႔ IDDBA 18 ကုန္စည္မိတ္ဆက္ျပပြဲ အေတြ႕အၾကံဳကေတာ့ စည့္အတြက္ တန္ဖိုးရွိလွပါၿပီ။

လက္ေတြ႕ေလ့လာနည္းပညာ

          ၃ ရက္တာ IDDBA 18 ပြဲၿပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ေန႔  ဇြန္လ ၁၃  ရက္မွာ Liedenheimer Baking Co., Cartozzo’s Bakery ႏွင့္ Baker Maid မုန္႔လုပ္ငန္းမ်ားကို သြားေရာက္ခဲ့ ပါတယ္။ ေပါင္မုန္႔၊ ကိတ္မ်ိဳးစံု၊ ကြတ္ကီးမ်ားမွာ ပါဝင္တဲ့အမည္မ်ား၊ လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ပံု၊ ကြဲျပားထုတ္လုပ္ေသာမုန္႔မ်ိဳးမ်ား၊ ထုပ္ပိုးမႈႏွင့္ ျဖန္႔ေဝျခင္းဆိုင္ရာမ်ား၊ ေဆြးေႏြးေပးျခင္းမ်ား မွတ္သားရပါတယ္။ အထူးမွတ္သားမိတာက မိမိလုပ္ငန္း ရဲ႕ မိသားစု မ်ိဳးဆက္နည္းပညာႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ဟန္အရသာ ေဖာ္ထုတ္သည့္ နည္းပညာဟူ၍ ေတြ႕ရပါ တယ္။ အေျခခံမုန္႔မွာ ပါဝင္တဲ့ အမည္မ်ားကေတာ့ အတူတူျဖစ္ပါတယ္။

စိုက္ခင္းမ်ားဘက္ ခရီးဆက္

          ဇြန္လ ၁၄ ရက္ နံနက္ေစာေစာ စထြက္ခဲ့ၿပီး Jefferson Hwy အေဝးေျပးလမ္းမႀကီးက John E. Koerner & Co. မွာ အထူးထုတ္လုပ္သည့္ဂ်ံဳမ်ား၊ ဆက္စပ္အမည္မ်ား၊ အေျခာက္ခံထားသည့္အသီးမ်ား၊ ေအးခဲထားေသာ အစာပိတ္အစာမ်ားႏွင့္ အထူးတလည္ တင္သြင္းေသာ ျပည္ပသြင္းကုန္မ်ားအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေလ့လာၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ Blueberries စိုက္ခင္းမ်ားဆီ ခရီးဆက္ၾကပါတယ္။

          ဟိုင္းေဝးလမ္းမႀကီးေပၚမွာ ၁ နာရီခြဲေလာက္ ေမာင္းသြားရၿပီး J & D Bluebarry Farm သို႔ ေရာက္ရွိပါတယ္။ ဘလူးဘယ္ရီသီးက စည္ရဲ႕ အႀကိဳက္ဆံုးတစ္ခုပါ။ ေဈးႀကီးေပး ဝယ္စားရတာမို႔ တို႔တိို႔ဆိတ္ဆိတ္ပဲ စားေနရပါတယ္။ အခုေတာ့ ပိုင္ရွင္တို႔ရဲ႕ စီစဥ္ေပးမႈနဲ႔ စည္တို႔ အဖြဲ႕သားေတြ ပံုးတစ္လံုးစီလြယ္လို႔ စိုက္ခင္းထဲ ဘယ္ရီသီး ခူးထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ယာထဲ င႐ုတ္ခူး၊ ေျပာင္းခ်ိဳး၊ ပဲႏုတ္အျပင္ ေတာင္ယာခင္း လက္ဖက္ခူးပါ ေျပးၿပီးသတိရမိတယ္။ ဘယ္ရီသီးဆိုေတာ့ ခူးတာထက္ ခူးစားတာပါ။ အေမရိက ေပါင္မုန္႔၊ ကိတ္မုန္႔စတဲ့ မုန္႔မ်ားမွာ ဘလူးဘယ္ရီကလည္း မပါမျဖစ္ ပါဝင္ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ရတဲ့ စူပါအသီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

          အခ်ိန္တိုတယ္ဆိုေပမယ့္လည္း နယူးေအာ္လင္းက ရင္ထဲမွာ စြဲက်န္ေနေတာ့မွာ။ အေတြ႕အၾကံဳသစ္၊ ခံစားမႈအသစ္အျဖစ္နဲ႔ မွတ္မွတ္ရရရွိသြားမယ့္ ေလ့လာေရး ခရီးစဥ္ပါ။ ဟိုတယ္ျပန္ေရာက္ၿပီး အထုပ္အပိုးျပင္၊ ေနာက္တစ္ျပည္နယ္ MN ရဲ႕  ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ Minneapolis ၿမိဳ႕ကို ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းနဲ႔ ခရီးဆက္ရဦးမွာပါ။

          ခရီးပန္းသြားၿပီမို႔ စည့္ရဲ႕ ၾကင္နာေသာႏွလံုးသားအျပည့္ႏွင့္ ခရီးသြားစားဖိုမွဴး (သို႔) အေမရိကမွတ္စု အပိုင္း(၂) ကို  ဒီလ ဒီမွာတင္ပဲ နားခြင့္ျပဳပါ ခ်စ္ပရိသတ္ႀကီးရွင့္။ ေနာက္လမွာ အပိုင္း (၃) ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ဖတ္႐ႈၾကပါဦးေနာ္။