အစားအစာႏွင့္ အာဟာရနည္းပညာ (Food and Nutrition Science)

by ေဒၚစီစီဝင္း for Food Magazine

          အစားအစာမ်ားကို အာဟာရနည္းပညာျဖင့္ ဆက္စပ္ေလ့လာရာတြင္ အာဟာရဓာတ္သည္ အေရးပါေသာက႑တစ္ရပ္အျဖစ္ ပါဝင္ေနသျဖင့္ လူတိုင္းသိရွိနားလည္ေစရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အေျခခံအားျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း၌ မျဖစ္မေနအသံုးျပဳရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ အာဟာရဓာတ္ အနည္း၊ အမ်ားပမာဏမွာ –

          ပမာဏမ်ားစြာလိုအပ္ေသာ အာဟာရဓာတ္ (Macronutrients) မ်ားသည္-

၁။       ပ႐ိုတိန္း (Protein)

၂။       ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္ (Carbohydrate)

၃။       ဆီႏွင့္ အဆီ (Fats & Oil) တို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး

          ပမာဏအနည္းငယ္သာ လိုေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္တြင္း မရွိမျဖစ္လိုအပ္သည့္ အာဟာရဓာတ္ (Micronutrients) မ်ားသည္-

၁။       ဗီတာမင္ (Vitamin)

၂။       သတၲဳဓာတ္ (Minerals and Trace Elements) ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

          အာဟာရနည္းပညာရွင္မ်ားသည္ အာဟာရဓာတ္အျဖစ္ ေရကို အဆိုပါအုပ္စု (Nutrients) အတြင္း ထည့္သြင္းျခင္းမွာ ေရသည္ ခႏၶာေဗဒအလိုအရ မရွိမျဖစ္ လူသား ခႏၶာကိုယ္၌ အစဥ္လိုအပ္ေနျခင္း (Essential Requirements) ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အျခားေသာ အာဟာရဓာတ္မ်ားသည္ မိမိတို႔ခႏၶာကိုယ္တြင္းစြမ္းအင္ (Energy) ကို ေပးစြမ္းေသာ္လည္း ေရသည္ စြမ္းအင္ကို မထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါ။

၁။ ပ႐ိုတိန္း (Protein)

          ခႏၶာကိုယ္တည္ေဆာက္မႈအတြက္ လိုအပ္ျခင္း၊ ျြကက္သားမ်ားကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ ေပးႏိုင္ျခင္း၊ ေရာဂါဘယမ်ား ျဖစ္ပြားမႈမရွိရန္ ခုခံတည္ေဆာက္ေပးျခင္း၊ ေရာဂါကူးစက္မႈကို ခုခံရန္ အကူအညီေပးျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါသည္။

          ခႏၶာကိုယ္တြင္း အမွန္တကယ္လိုအပ္ေသာ ေအမီႏိုအက္စစ္မ်ားကို တိရစၦာန္မ်ားမွ ရရွိေသာ အစားအစာ (Animal Source) မ်ားမွ အျပည့္အစံုရရွိႏိုင္ေသာ္လည္း ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား စားသံုးမႈမွ အျပည့္အဝမေပးေပ။ ပ႐ိုတိန္းရရွိရန္အတြက္ အဆီနည္းေသာ အသားမ်ား ေရြးခ်ယ္စားသံုးရမည္။

၂။     ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္ (Carbohydrate)

          ခႏၶာကိုယ္အင္အားရရွိေစေသာ ပင္မအေျခခံအရင္းအျမစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကို ပူေႏြးေစရန္ ထိန္းထားေပး၍ ဦးေႏွာက္အတြက္ ေလာင္စာတစ္ခုအျဖစ္လည္း ေပးစြမ္းပါသည္။ သို႔ေသာ္-

          အစားအစာမ်ားတြင္ ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္အျဖစ္ ကစီဓာတ္ (Starch)၊ သၾကားႏွင့္ ဆဲလူလို႔(စ္) (Cellulose) မ်ားအျဖစ္ တည္ရွိေနၾကၿပီး အသီး၊ အရြက္ႏွင့္ ေကာက္ႏွံမ်ားတြင္ အမ်ားအျပားပါဝင္ပါသည္။သၾကားသည္ ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္႐ိုး႐ိုးျဖစ္၍ အင္အားဓာတ္ကို ေပးေသာ္လည္း အာဟာရဓာတ္ မရွိေပ။ ေရာေထြးေသာ ကာဘိုဟိုက္ၿဒိတ္ (Complex Carbohydrate) ကို ေပါင္မုန္႔၊ ပါစတာ၊ ဆန္၊ အာလူး၊ ေကာက္ႏွံစပါးႏွင့္ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၌ ေတြ႕ရွိႏိုင္ၿပီး အင္အားဓာတ္ကို တျဖည္းျဖည္းထုတ္ေပး၍ အမွ်င္ (Fiber)၊ ဗိုက္တာမင္ႏွင့္ သတၲဳမ်ားလည္း ပါဝင္ေနပါသည္။

          ဆီသည္ ေဟာ္မုန္းကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္။ ဟင္းလ်ာခ်က္ျပဳတ္မႈတြင္ မျပည့္ဝဆီသည္ သင့္ေလ်ာ္၍ ေရြးခ်ယ္စားသံုးသင့္ပါသည္။ စားအုန္းဆီ (Palm Oil) သည္  အေၾကာ္အေလွာ္ျပဳလုပ္ျခင္း၌ သင့္ေလ်ာ္ပါသည္။

၄။ ဗီတာမင္ႏွင့္ သတၲဳဓာတ္မ်ား

          ေရတြင္ ေပ်ာ္ဝင္ေသာ ဗီတာမင္မ်ားမွာ-

(၁)     B Vitamins (B1, B2, B3, B5, B6, B8, B9, B12)

(၂)     Vitamin C

          ဆီတြင္ ေပ်ာ္ဝင္ေသာ ဗီတာမင္မ်ားမွာ-

(၁)     Vitamin A

(၂)     Vitamin D

(၃)     Vitamin E

(၄)     Vitamin K

          ခႏၶာကိုယ္တြင္း မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ သတၲဳဓာတ္မ်ားမွာ-

          – Calcium, Chlorine, Magnesium, Phosphorus, Potassium, Sodium, Sulphur

          ဗီတာမင္မ်ား၏  မ်ားျပားလွေသာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းအနက္ အထူးစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈကိုသာ တင္ျပလိုပါသည္။

၅။ ေရ (Water)

          ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေရလံုေလာက္မႈမရွိျခင္းႏွင့္ လြန္ကဲေနလွ်င္ ေအာက္ပါျဖစ္ရပ္မ်ား ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။

ေရ၏ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈမ်ား (Water Function)

♦  ခႏၶာကိုယ္တြင္း အာဟာရဓာတ္မ်ား ဝင္ေရာက္လာႏိုင္ရန္ ေရတြင္ ေပ်ာ္ဝင္ေစ (ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္) ျခင္း။

♦  မလိုေသာ အညစ္အေၾကးမ်ားကို အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အေရျပားမွထြက္ရွိသြားရန္ သယ္ေဆာင္ျခင္း။

♦  Cell မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ ေရကို အသံုးျပဳျခင္း။

♦  ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ထိန္းညႇိရန္ ေခြ်းမ်ားအျဖစ္ ပံုမွန္ထြက္ရွိေစျခင္း။

♦  ခႏၶာကိုယ္တြင္း လည္ပတ္မႈေကာင္းမြန္ရန္ ေခ်ာဆီအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း။

♦  တံေတြးအျဖစ္ အစာမ်ိဳရန္ အကူအညီေပးျခင္း။

♦  ေရႏွင့္ အျခားအရည္မ်ား အစာေျခလမ္းေၾကာင္းအတြင္း ေရာက္ရွိသြားရန္ အကူအညီေပးျခင္း။

♦  ခႏၶာကိုယ္၏ ၆၀% မွာ ေရျဖစ္ေနျခင္း။

♦  ေခြ်းမ်ားမ်ားထြက္ရွိလွ်င္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ရန္ လိုအပ္ျခင္း။

♦  ေန႔စဥ္ ၁.၅ လီတာ (သို႔) ဖန္ခြက္ ၈ ခြက္ပမာဏ ေရေသာက္ရန္ လိုအပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။

Facebook Comments