ဆာရွိမိငါးဟင္းလ်ာအမ်ားစုတြင္ ဝါဆာဘိအစစ္ကို မည္သည့္အခါမွ် မေတြ႕ရေပ။ ကမၻာ့ေဈးကြက္တြင္ ဝါဆာဘိအစစ္ကို ေတြ႕ရသည္မွာ ရွားပါးလြန္းၿပီး အမ်ားစုမွာ သေဘၤာဒန္႔သလြန္မွျပဳလုပ္ေသာ ဝါဆာဘိသာ ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္သေဘၤာဒန္႔သလြန္ ဝါဆာဘိဟုလည္း ရည္ညႊန္းေခၚဆိုၾကသည္။ ဝါဆာဘိအမႈန္႔အမ်ားစုမွာ ပို၍ခါးသက္ၿပီး ဝါဆာဘိပင္စည္ပြားအစစ္မွ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ပို၍အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းသည္ မွာ သေဘၤာဒန္႔သလြန္ဝါဆာဘိကို အေမရိကန္အမ်ားစုက ဆူရွီႏွင့္တြဲဖက္၍မဟုတ္ဘဲ ေဆးေတာင့္ပံုစံျပဳလုပ္၍ စားသံုးၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ဆူရွီႏွင့္တြဲဖက္၍ အသံုးျပဳေသာ ဝါဆာဘိမႈန္႔တြင္ သေဘၤာဒန္႔သလြန္ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ဆိုျခင္းေၾကာင့္ သေဘၤာဒန္႔သလြန္၏ ဂုဏ္သတၲိ နိမ့္က်သည္ဟု မဆိုလိုပါ။ အစားအေသာက္ႏွင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ လိုသည္ထက္ ပိုအသံုးဝင္ပံုမ်ားကိုလည္း သိရွိခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဝါဆာဘိအစစ္ႏွင့္ သေဘၤာဒန္႔သလြန္တို႔ မည္သို႔ကြာျခားၾကသလဲ။

ခ်င္းစိမ္းဟု လူသိမ်ားၾကေသာ ဝါဆာဘိ၌ ခ်င္းႏွင့္ဆင္တူေသာ ဂုဏ္သတၲိရွိၿပီး သေဘၤာဒန္႔သလြန္ႏွင့္ ဆင္တူေသာ အရသာမ်ိဳးရွိသည္။ ယင္းအခ်က္တို႔က အနည္းငယ္ ဆက္စပ္ေနသည္။ သေဘၤာဒန္႔သလြန္ႏွင့္ ဝါဆာဘိ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးတြင္ ဦးေႏွာက္ ၾကည္လင္ ေစေသာ အင္ဇိုင္းတစ္မ်ိဳးပါဝင္သည္။ သို႔ေသာ္ ဝါဆာဘိသည္ က်ဥ္းက်ပ္ေသာ အေျခ အေနမ်ားတြင္သာ ရွင္သန္ႏိုင္ၿပီး ရင့္မွည့္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ အခ်ိန္ယူရသည္။ ကမၻာတစ္လႊားရွိ စစ္မွန္ေသာဝါဆာဘိအမ်ားစု (Eutrema ဝါဆာဘိ သို႔မဟုတ္  Wasabia Japonica) မွာ ဂ်ပန္မ်ိဳးရင္းျဖစ္ၿပီး စုစုေပါင္း ဝါဆာဘိစိုက္ပ်ိဳးသူ ၁၇ ဦးရွိသည္။ အဓိက ဟင္းလ်ာမ်ားႏွင့္ ခြဲျခား၍မရေသာ ပါဝင္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္လာၿပီး ၎၏ထူးျခားေသာ ေဆးဖက္ဝင္ဂုဏ္သတၲိမ်ားေၾကာင့္ ၁၀ ရာစုႏွစ္ကတည္းက အေလးထားသံုးစြဲခဲ့ၾက သည္။ ယခုအခါတြင္ ကေနဒါ၊ ဘရာဇီး၊ အစၥေရး၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေအာ္ရီဂြန္ ျပည္နယ္ႏွင့္ နယူးဇီလန္ရွိ ေတာင္တန္းေဒသတို႔တြင္ပါ ေအာင္ျမင္စြာ စိုက္ပ်ိဳးသံုးစြဲလာ ၾကၿပီျဖစ္သည္။ အစိမ္းေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ႏွင့္ အသားထူေသာ ဝါဆာဘိပင္ပြားကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရွိ ေတာင္နံရံကမ္းစပ္မ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ၾကသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ဝ၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ စီးပြားျဖစ္ ဝါဆာဘိပင္မွာ စိုက္ပ်ိဳးနည္း (၂) နည္းရွိသည္။ ေတာင္ေပၚေျမျမင့္ေျမဆီလႊာ ေပၚတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ဝါဆာဘိႏွင့္ ေရလႊမ္းေဒသ စိမ့္စမ္းမ်ားတြင္စိုက္ပ်ိဳးေသာ ဝါဆာဘိ တို႔ျဖစ္သည္။ ေရလႊမ္းေဒသတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ဝါဆာဘိပင္သည္ ပင္စည္ပြားမွ  အရြက္ အထိ အခ်ိဳးက်ေပါက္သည္။  ပင္စည္ပြားမွာ  ဝါဆာဘိတြင္  အဓိကစားသံုး၍ရေသာ အပိုင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါနည္းမွာ ပို၍အျမတ္အစြန္းမ်ားေသာ နည္းျဖစ္သည္။

မုန္ညင္း၊ သေဘၤာဒန္႔သလြန္စသည္တို႔ႏွင့္ အာဟာရျပည့္ဝၿပီး အက်ိဳးမ်ားေသာ ဝါဆာဘိတို႔  ကြာျခားသည့္အခ်က္မွာ ၎၏ကင္ဆာဆန္႔က်င္ ဂုဏ္သတၲိမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၎တြင္ ပါဝင္ေသာ Isothiocyanate(ITC) အမည္ရွိ ကင္ဆာကာကြယ္ ေပးသည့္ ဓာတ္တစ္မ်ိဳးမွာ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာ၊ အစာျြပန္ကင္ဆာ၊ ဆီးအိတ္ကင္ဆာ၊ ပန္ကရိယကင္ဆာ၊ အူမကင္ဆာႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာတို႔ကို ကာကြယ္ေပးသည္။ ဆက္လက္ေလ့လာမႈမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ ေနသည္။

ဆီထြက္သီးႏွံမ်ား၊ စားသံုးသီးႏွံမ်ားႏွင့္ ကန္ႏိုလာသီးႏွံမ်ား၊ မိႈအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္း ေစေရးအတြက္ ဝါဆာဘိမွ ထြက္ရွိေသာ သဘာဝဓာတ္တစ္မ်ိဳးကို အသံုးျပဳ၍ သဘာဝ မိႈသတ္ေဆးအျဖစ္ တီထြင္ႏိုင္ရန္ ေလ့လာမႈမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္သည္။

ဝါဆာဘိမႈန္႔တစ္ဘူးကို အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက သေဘၤာဒန္႔သလြန္၊ မုန္ညင္းႏွင့္ အေရာင္ တင္မႈန္႔အစိမ္းတို႔ ပါဝင္ႏႈန္းထက္ ဝါဆာဘိပါဝင္ႏႈန္းကို ေသခ်ာစစ္ေဆးသင့္သည္။ ေရဓာတ္မ်ားမ်ားရရွိရန္ ေရျဖင့္ ေရာ၍ ဆူရွီႏွင့္ တြဲဖက္သံုးေဆာင္ပါ။ အသီးအရြက္ သုပ္မ်ားတြင္ စားၿမိန္ရည္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အာလူးေထာင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ပင္လယ္စာေဆာ့စ္အျဖစ္လည္းေကာင္း တြဲဖက္သံုးေဆာင္ႏိုင္ၿပီး ေရခဲမုန္႔ျဖင့္ပါ စိတ္ ႀကိဳက္တြဲဖက္သံုးေဆာင္ႏိုင္သည္။

ႏွင္းဦးေဝ